• 0 850 885 0863
  • Birlik Mah. Esenler - İstanbul
  • info@expodizayn.com
  •   1418052758 facebook-24     1418052760 twitter-24     1418052763 google-plus-24

Orta Ölçekli İşletmelerde Üretim Planlama

Ülkemizde üretim planlama kavramı uzun zamandır yerleşmiş bir kavramdır. İşletmeler üretimlerindeki verimliliği ölçerek ve önceden zamanlarını planlayarak işçilik, hammadde, stok ve paradan tasarruf etmeyi amaçlamaktadırlar. Fakat orta ve küçük ölçekli işletmelerde planlama kavramının nasıl uygulanması gerektiği ve nelere dikkat ederek yapılması gerektiği pek bilinememektedir. Bunun sebebi olarak da bilişim altyapılarının yeteri düzeyde olmamasından kaynaklanmaktadır.

 

Bu yazımda orta ve küçük ölçekli ürün üreten bir firmada planlama kavramının oluşturulması ve temel planlama prensiplerinin oturtulması için gerekli koşullar vardır. Bunları aşağıda sıralamaya çalıştım.
Orta ve küçük ölçekli bir işletmede planlama sisteminin oturtulması için gerekli adımlar;

Stok kartlarının tanımı

Üretimde planlama sisteminin temeli aslında stok kartlarıdır. Stok kartları maliyet, ürün, satın alma, malzeme ihtiyaç planlama, stok ve yarı mamul kalemlerinin temelini oluşturur. Bir işletme üretim planlama sistemini kendi içinde oluşturabilmesi için benzersiz ve sistemli bir şekilde kullandığı tüm hammaddeleri ve stoklanan malzemeleri tanımlamalı ve bunu bir yazılım vasıtası ile takip etmelidirler.
Böylelikle diğer tüm işlemlerde kullanacağı temel altyapıyı oluşturmuş olacaktır. Stok kartı yapısı ne kadar doğru ise işletme bundan sonraki süreçleri o kadar doğru kurgulayabilir ve yürütebilir. Temelde bu işlem birçok firma açısından kolay görülmekte olduğu için sonrasında sistemde aksaklıklar ve tanımlama eksiklikleri ile karşılaşılabilmektedir.

Ürün reçetelerinin tanımlanması

Bir ürünün üretilebilmesi için gerekli standart parça veya hammadde kullanım miktarlarını gösteren listelerdir. Her ürün bir veya birden fazla hammadde ya da yarı mamulden oluşur. Bunun tanımlanması malzeme ihtiyaç planı ve maliyetlendirme sistemine temel teşkil eder. Ürün reçeteleri üretimde üretilecek olan ürünlerin yol haritasını temsil eder. Ürün reçeteleri tanımlanırken genelde hatalar yapılabilmektedir. İşletme mümkün olduğunca reçete tanımlarında seviyelendirmelerden kaçınmalıdır. Küçük ve orta işletmeler için seviyelendirme planlama organizasyonunu ve sistemin işlerliğini yavaşlatmakta ve belli bir zaman sonra raporlama ve iş akışlarını kesintilere uğratmaktadır.

Stokların takibi

Üretim planlamanın bel kemiğinden biride stoklardır. Stok olmazsa ihtiyaç analizi yapılamaz. Stok olmazsa satın alma planlaması yapılamaz. Stokların varlığı gerektiği kadar malzeme satın almasını sağlar. Ayrıca stok işletmenin finansal olarak stok maliyeti kavramına bakış açısını belirler.

Siparişlerin tanımlanması

İşletmeler sattıkları ürünlerin üretimde hangi sıraya göre gideceğini, temrin tarihlerinin ne olacağı, hangi adetlerde müşterilere verileceğini, satış fiyatlarını belirlemeli ve sistematik olarak bu verileri oluşturmalıdır. Böylelikle stok kartından reçeteye, reçeteden siparişe giden yolda malzeme ihtiyaç planlama ve üretim planına geçişi bu veriyle bir nokta daha yukarı doğru oluşturmuş olmaktadır.

Temrin tarihi sıralama işlemi

Özellikle siparişe dayalı çalışan işletmeler için uygun olan bu sistem firmadan talep edilen müşteri siparişlerinin aynı terminli olanlarının bir araya getirilip analiz edilmesi adımını ifade etmektedir. Böylelikle aynı tarihte veya yakın tarihlerde müşteriye teslim edilecek ürünler aynı anda üretime alınarak zaman, işçilik, stok ve hız avantajı kazandırılır.

Malzeme ihtiyaç planı oluşturma

Aynı tarih veya yakın tarihlere birleştirilmiş siparişler ile ve tanımlı reçeteler ile işletme kolaylık hangi tarihe ne kadar hammadde ihtiyacı olduğunu, ne kadar ihtiyacı olduğunu, hangi müşteriye ihtiyacı olduğunu, stokta ne kadar olduğunu kolaylıkla malzeme ihtiyaç planları ile tespit etmesi mümkün olacaktır.